Еда

Ақуыз — аминқышқылдардан тұратын күрделі органикалық зат, тірі организмдерге тән. Ақуыздар дененің негізгі құрылыс материалдары және тағамның теңдесіз бөлігі болып табылады.

Күн жарасы — мал азығы. Күн жарасын мал азығындардың ішінде қолданады, олардың құрамына күн жарасының 10–20% кіреді.

Балалардың тамақтану режимін ұйымдастыру кезінде келесі принциптерді ескеру қажет: - Тамақ мөлшерінің энергетикалық құндылықтары баланың энергетикалық шығындарына сәйкес келеді. - Тағамдардың көптеген түрлері, соның ішінде ауыстырылатын және ауыстыруға болмайтын азық түліктер. - Технологиялық және аспаздық дұрыс өндірілген тағамдар - Үйлесімді тамақтандыру тәртібі.

Қара бидай ең алдымен Германия, Ресей, Польша, Беларусь, Украина, Скандинавия, Қытай, Түркия, АҚШ және Бразилия елдерінде өсіріледі. Ресей аумағында қара бидай негізінен орман аймақтарында өсірілуде.

Жабы жылқы тұқымының тарихы туралы ақпарат табылмады. Бірақ жабы жылқысының қалыптасуы Ақтөбе облысының оңтүстігінде өткені белгілі. Жабы жылқылары ет және сүт көзі ретінде пайдаланылады.

Қазақстанның әр аймақтарында қызанақтың әр мезгілде пісетін бірнеше сұрыптары өсіріледі.

Түйе сүтінің майлылығы 6–7% дейін жетеді.

Денсаулыққа пайдалы тағамдардың тізімі: Жидектер. Атбұршақ. Сиыр сүті Ет пен балық Тағамның құрамы әртүрлі болуы керек, соның ішінде жеміс-жидек, көкөніс, дәнді дақылдар, ақуызы бар азық болуы тиіс.

Сұлыны пісіру уақыты 5–10 минут. Сұлыны дайындау үшін қажет: - 1 кесе сұлы қабыршағы; - 2 кесе су немесе сүт; - бір шымшым тұз.

Дұрыс тамақтану пирамидасы — бұл дұрыс және теңдестірілген тамақтандыру принципінің көрнекі бейнелері. Пирамиданың негізіне жататын тағамдарды ең жиі пайдалануға болады, ал пирамиданың соңында орналасқан тағамларды қорлау немесе шектеулі мөлшерде пайдалану керек.

Дұрыс тамақтану режимі мыналарды қамтиды: Тамақты қабылдау мерзімділігі. Тамақ қабылдау аралығындағы үзіліс. Тәуліктік рационға кіретін калорияны бөлу. Дұрыс, пайдалы тамақтанбау денсаулықты нығайтады, ол жүрек-тамыр жүйесінің, асқазан-ішек жолдарының, қант диабетінің және басқа да аурулардың алдын алуға көмектеседі.

Фастфудтың құрамында келесі зиянды заттар бар: - Көп калориялы тамақтар. - Трансмайлар. - Жасанды қоспалар. Фастфуд өнімдері адамды толық қанағаттандыра алмайды, ол тек аз уақытқа аштықты жасырып қояды.

Ашытқы саңырауқұлағы сыр, қымыз, сүт, шарап ашыту, нан пісіру өнеркәсібіне кеңінен пайдаланады. Ашытқылар қантты ашытып, көмірқышқыл газы мен спирт түзеді.

Алма қышқылы көптеген жемістерде, оның ішінде өрік, бүлдірген, көкжидек, шие, жүзім, мирабелла, шабдалы, алмұрт, алхоры, айва, қарапайым, лимон сияқты басқа да жемістер де кездеседі. Ол тамақ өнімдерінде, әсіресе қышқыл тәттілерде қолданылады.

Дұрыс тамақтану ережелері азық-түлік заттарына, энергияны қажет ету сияқты жасқа, өндіріс ерекшеліктеріне байланысты түрін өзгертеді. Дұрыс және тиімді тамақтанған кезде, организмге қажет компоненттердің жеткіліксіз түсуі, экологиялық ортаның бұзылуы, дұрыс диеталардан бас тарту және т.б. факторларға байланысты.

Сиырды ет және сүт алу мақсатында өсіреді. Сиырдың еті мен сүті күнделікті тұрмысымызда қажетімізді өнімдер болып табылады.

Баланың тамағында қоректік заттардың мөлшері мен құрамына баланың жасына байланысты. Баланың денесінің толық дамуы үшін қосымша тамақ құрамында: - ақуыз; - кальций тұзы; - фосфор; - фтор; - D, A дәрумендері; - клетчатка; - темір.

Аллергиямен ауыратын адамдарға тұтынуға болмайтын тағамдардың тізімі: - шоколад; - кофе; - какао; - қант; - теңіз өнімдері; - сиыр сүті; - ет; - жұмыртқа; - кейбір дәнді дақылдар; - жемістер; - көкөністер.

Сұлы сүтінің пайдалы қасиеттері келесідей: - тағамның жақсы ассимиляциясына ықпал етеді; - метаболизмді жеделдетеді; - перистальтиканы реттейді және қабықшалы қасиетке ие. Сұлы сұсынды өзіңіз дайындауға болады: 1. Сұлы дәндерін алыңыз. 2. Оларды кофе тартқыштан қолайлы консистенцияға өткізіңіз.

Пропион қышқылы тағам өндірісінде консервант ретінде қолданылады. Кейбір бактериялар мен зеңнің өсуіне кедергі жасайды, сондықтан пропион қышқылдың көп бөлігі адам тұтынатын тағамдарда және жануарларға арналған жемдерде консервант ретінде қолданылуда.