Еда

Қара бидайды келесі мақсаттарға пайдалануға болады: Техникалық және мал азықтық; Емдік; Ұндық-нандық; Тазалағыш; Қара бидайдың басқа да мақсаттары бар.

Түйе сүтінен әртүрлі тағамдар дайындалады, мысалы: Шұбат. «Түйе шұбаты». Түйенің еті тағамға қолданылады, ал жүнінің 85%-ы таза, өте бағалы түбіт.

Жүгерінің құрамында келесі пайдалы заттар бар: - моно- және дисахаридтер; - қанықпаған май қышқылдары; - су; - крахмал; - В9, Е, РР, В1, В2, В5, С дәрумендері және ниацин, холин.

Лаурин қышқылы кокос сүті, кокос майы, лавр майы және пальма тұқымының майында бар. Лаурин қышқылды какао майының заменительлерін кокос және пальма дәнінің майларынан өндіреді.

Балықтың сапасын балық көзінің шырышты қабатына, желбезегіне және иісіне қарап білуге болады. Балықтың көзі жарық, таза, дымқыл және шығыңқы, түсіп кеткен және бұлдыр-ескіргеннің белгісі, ал егер олар тыржиған, құрғақ болса, онда сатып алудан бас тартқан дұрыс. Желбезектері қызыл және айқын түсті, ал майшабақ немесе скумбрияның желбезектерінің түсі қызыл қоңыр болуы тиіс.

Майларды келесі тағамдардан алуға болады: - Қанықпаған майлар. - Полиқанықпаған - Моноқанықпауыт Алайда, тағамның құрамына қатысты майдың сапасына назар аудару маңызды, өйткені пайдалы майлар денені зиян келтіреді.

Тағамдардың түрлеріне мыналар жатады: Сүт тағамдары: сүт; қаймақ; айран, қатық; сары май; сөзбе; құрт; ірімшік; шұбат, қымыран. Ет тағам дары: ет; жаубүйрек; жөргем; жүмыр; куырдақ; мипалау; нарын. Қазақ халқының ұлттық тағам түрлерін Ulagat сайтының анықтамасы бойынша, олар мыналарға бөлінеді: сүт, ет, сорпа, ұн, дән, балық, жеміс.

Наурыз мерекесінде балаларға ұлттық тағамдарды ұсынуға болады, мысалы: - Қазақ еті. - Наурыз көже. - Қаймақ.

Он екі елі ішектің ойық жарасының алдын алу үшін диетаны ұстану үшін дәрігермен кеңесу қажет. Он екі елі ішектегі ойық-жара ауруы кезінде диетада келесі принциптерге сәйкес келуі керек: - ағзаны адекватты тамақтанумен қамтамасыз ету; - ең жұмсақ өнімдерді тұтыну; - диетаны қатаң сақтау. Тағамдар суға немесе буға пісірілген, жұмсақтыққа ие және орташа температурада болуы керек.

Диарея кезінде дәрігердің кеңесімен диетаны құруға болады. Жеуге болмайтын тағамдар: - қантты және майлы тағамдық қоспалар; - жидектер мен сүт өнімдері; - ананас, апельсин, шабдалы, алмұрт. Диарея кезінде жеуге болатын тағамлар: - ақ күріш; - жұмыртқа; - банан; - картоп; - сорпа.

Қоян еті ақуызға, витаминдер мен минералдарға бай. Қоянның еті дәмді, тез қорытылады, сондықтан жас балаларға, кәрі адамдарға және асқазан-ішек жолдарының аурулары бар науқастарға пайдалы.

Ас қорыту жүйесінің жұмысы тамақ ішу уақыты мен мөлшеріне қарай өзгереді. Көп тамақты аз уақыт ішінде жеу. Аздан тамақтанғанда ас қорытылу процесі жылдам болады.

Күбі — сүт өнімдерін өңдеуге, сақтауға арналған, ағаштан жасалған ыдыс түрі. Күбі негізінен дөңгелек пішінді, іші қуыс, биік болып келеді.

Қаныққан майлар көбінесе жануарлардан алынған тағамдарда кездеседі, мысалы: майлы сиыр еті; Қозы; шошқа еті; терісі бар құстар; сиыр майы; сары май; ірімшік және басқа да сүт өнімдері. Сондай-ақ, қаныққан қышқылдар пальма дәнінде, кокос жаңғағында, какаода, жұмыртқада және жаңғақтарда кездеседі.

Күнжіт тұқымы көптеген тағамдарда, әсіресе нан өнімдерінде қолданылады.

Борсық майын тамақтанғаннан кейін 30–40 минут бұрын қабылдау керек. Ең құндысы — қыстың басталуына дейін шығарылған борсық майы.

Құрттың дәмі ащы болуы мүмкін, бұл сүттің майлылығына байланысты. Құрт — малдың сүтінен дайындалатын ұлттық тағам.

Қара бидайдың пайдалы қасиеттері: - ас қорытуды қалыпқа келтіреді; - зат алмасуды жақсартады; - жүрек-қан тамырлары жүйесіне пайдалы әсер етеді; - ағзаның ауруларға төзімділігіне ықпал етеді, қақырықты жұмсартады және диеталық өнім ретінде қант диабетіне қолданылады.

Дұрыс тамақтану баланың денсаулығына келесі түрлі әсер етуі мүмкін: Иммунитеттың дамуына тікелей әсер етеді. Баланың дене және ой қабілетінің дамуын қамтамасыз етеді, оның жұмысқа қабілеттілігін арттырады. Дұрыстанбаған тамақ тану рационының жеткіліксіздігіне, метаболизм бұзылуына және организмнің ауруларға төзімділігінің төмендеуіне әкеледі. Дұрыс ұйымдастырылған тамақтың сауықтыру әсері тәрбиелеуге мәнмен үйлестіріледі — болашақ өмірде режим сақтау әдетін баянды етеді, ал тамақ ішу тәртібінің өрескел бұзылысы баланың жұмысына әсер етіп, оқу материалдарын игеруді қиындатады.

Қаныққан майларды алмастыру үшін келесі өнімдерді пайдалануға болады: - қатты маргарин; - сары май; - шошқа майы; - қой майы.