Животные и природа

Ең алғашқы Қызыл кітап 1963 жылы Халықаралық табиғат және табиғи ресурстарды қорғау одағының (ХТҚО) арнайы комиссиясының жұмысымен жарық көрді. Қазақстанда Қызыл Кітаптың алғашы 1978 жылы шықты.

Бүйінділердің ерекшеліктері мен олардың табиғи ортасы туралы ақпарат табылмады. Алайда, бүйіндіктер — бұл жәндіктер мен жануарлардың бір тобы. Жәндік — омыртқа жотасы жоқ жануар.

Дрейк бұғазы Атлантикалық және Тынық мұхиттардың оңтүстік бөліктерін байланыстырады. Бұғаздың ең қималағы бөлігінен кейін оның ені 820 км-ден аз, ал тереңдігі 5000 м-ге дейін жеткізеді.

Батыс Еуропадағы табиғи ресурстардың кейбір мысалдары: Мұнай мен газ. Қорытынды көмір кендері. Түсті металл рудалары. Батыс Еуропада да айтарлықтай ауыл шаруашылығы жерлері бар.

Қазақстандағы ғаламдық мәселелердің тізімін анықтау мүмкін болмады. Бірақ Қазақстанның экологиялық мәселелеріне мыналар жатады: ауаның ластануы; судың ластануы және табиғи ресурстардың қатты бұзылуы; жердің шөлейттенуі; климаттың өзгеруі. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасындағы экологиялық проблемалардың кейбіреулері: - тұрмыс қалдықтары мен оларды қамтамасыз ету; - ауыз су сапасы; - ормандардың азаюы.

Қазақстанда шаңды дауылдар жылдың жылы мезгілінде байқалатын ерекше атмосфералық құбылыстардың бірі. Шаңды даулдың көпшілік жағдайлары қысқы уақытты болып келеді (15–45 минут). Узақтығы 10–12 сағаттан жоғары шаңда Қазақстан, Жамбейіт, Жосалы станцияларында бақыланған.

Лашын жартас, құздағы қолайлы қуысқа, қияда өскен ағаш басына ұя салады. Лашын Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген (1996).

Қоршаған ортаның ластануының алдын алу үшін келесі іс-шараларды жүзеге асыру ұсынылады: қоқысты утилизациялау және оны қай өңдеу; демалыс және спортпен айналысу орындарын, турбазаларды салу; жер учаскелерін көшет ағаштарын отырғызу және ауыл шаруашылығына қажет тыңайтқыштарды өндіруге дайындау; пайдалануға жарамайтын учаскелерде санитарлық-гигиеналық шараларды қолға алу.

Қаратал өзенінің ұзындығы 390 километр.

Маңғыстау тауларында келесі табиғи байлықтар кездеседі: - Қаратау баурайы. - Юра қабаты. - Борлы қабаттар. - Таң қаларлығы.

Алма ағаштарындағы зиянкестер мен аурулар: - алма жегіші; - алма биті; - шие бізтұмсығы; - гүл жегіш; - монилиоз; - бактериялық қатерлі ісік; - хлороз.

Қорғалжын мемлекеттік табиғи қорығының флорасы мен фаунасы туралы ақпарат табылмады. Алайда, оның аймағында 357 құстардың түрі мекендейді. Қорғалжындағы көлдерде әртүрлі балық түрлері тіршілік етеді: алтын және күміс қарашық, язь, балық, окунь, линь, налим және плотва.

Қазақстанның ірі көлдері: Каспий теңізі. Балқаш. Арал теңізінің Солтүстік бөлігі.

Қазақстанда қояндардың үш түрі кездеседі: Ақ қоян. Құм қоян Ор қоян.

Қазақстанда қызғалдақтың 35-тен астам түрі өседі.

Қазақстанда ақбөкендер Еділ-Орал құмдары, Үстірт және Бетпақ Дала аймақтарында мекендейді. Ақбөктердің ең ірісі және сан жағынан басымы — Бетпақ дала-Арыс тобының мекені — Қарағанды, Ақтөбе, Қызылорда, Жамбыл облыстарының елді мекендері.

Лашынның ерекшеліктері: - тектес өте ұшқыр, сүйрік қанатты, қара жағал кішкентай қыран құс; - шәулісі ұябасарынан кішірек; - аяқтары қысқа, тырнақтары майысқан, өткір; - көзінің астында ұзынша қос қара «мұртшасы» (қауырсыны) болады.

Қараталға Биже, Қара, Теректі, Лаба, Балықты, Мокур және Көксу өзендері құяды.

Бекіре тұқымдас балықтардың түрлері: - бекіре; - стерлет; - арал бекіресі; - шоқыр; - калуга; - тікенек.

Лотос — бұл Nelumbo (лат.) атауымен аталған екі түрлі көпжылдық су өсімдіктерінің туы. Ең кең таралған түрі — құлдыраушы лотос (Nelumbium nucifera). Екінші түрі, сары лотос (Nelumbo lutea).