Животные и природа

Ұлулардың негізгі ерекшеліктері: - денесі бунақтарға бөлінбейді; - тұлғадан ерекше қатпарлы қабат — шапанша (мантия) түзіледі; - асқорыту жүйесі едәуір күрделі; - қантарату жүйесінің ашылығы; - көптеген ұлулар қаны түссіз; - жүректе бір немесе екі құлақша, бір қарынша болады; - құрлықта тіршілік ететін ұлулар өкпемен тыныс алады.

Қазақстанда жыл құстарының келесі түрлері мекендейді: Қараторғай. Тырна. Көкжар, қаракөк және қызылкөк бұлбұл. Қазақстанның «Жыл құсы» атауы 2006 жылдан бері өткізіледі.

Пантералар — қорғауды қажет ететін тұқым.

Қазақстандағы қорықтардың тізімін келесі дереккөздерден табуға болады: kopilkaurokov.ru; www.nur.kz; itest.kz; infourok.ru; massaget.kz.

Қазақстанда 140-тан астам үңгір бар. Олардың кейбіреулері мыналарды қамтиды: Қаратау жоталарының карбонат қат-қабаттарында 80-нен астам; Талас Алатауы мен Өгем жоталарында 20; Үстірт пен Маңғыстауда 11; Каспий маңы ойпаты мен Солтүстік Арал теңізінде 4; Сарыарқада 12; Алтай, Қалба, Тарбағатайда 5; Жетісу Алатауында 2. Қазақстанның ең ұзын үңгірі Іле Алатауының солтүстік беткейінде орналасқан.

Түйетабан өсімдігі Қазақстанның барлық өңірінде сор, сортаң топырақты далалы жерлерде, тастақты шоқы баурайында өседі. Түйетабаны қорғауға алып, Қазақстанның «Қызыл кітабына» енгізілген.

Биіктік белдеулерінің ерекшеліктері: - Табиғат кешені бойынша біршама біртекті. - Кезектесіп орналасқан.

Көшкіндердің пайда болуына келесі факторлар әсер етеді: Қар жамылғысының биіктігі. Қардың тығыздығы. Қардың қарқындылығы. Ауа температурасы мен қар жамылғысын бұрқасын бөлу. Қатты жауын-шашын, жер сілкінісі, жол салу үшін кесілген еңіс және т.б. көшкіндеуді тудыруы мүмкін. Беткейдің тік болуы.

Қызыл кітаптағы жойылып бара жатқан түрлердің категориялары: - I — жойылу қаупі төнген түрлер; - II — саны күрт азайып бара жатқанын көрсеткен түрлер, қорғаныс шараларын жүргізу қажет; - III — сирек кездесетін түрлер (Қазақстанның Қызыл кітабына кіретін).

Омыртқасыздар — омыртқа жотасы жоқ жәндіктер тобы. Омыртқалылардың мысалдары: балықтар; қосмекенділер; сүтқоректілер.

«Табиғи адам» идеясы адам мен табиғат арасындағы қарым-қатынасты сипаттайды. Адам табиғаты — бұл формальды істің үлгісі, оның ішінде ақыл-ой толықтай іске асырылады.

Экологиялық құрылыс материалдарының кейбір аспектілері: - Бамбук. - Арболит. - Биодинамикалық бетон.

Ақсораң тауынан бастау алады: - Қаратал өзені; - Жіңішке өзені.

Қазақстандағы табиғи сипаттағы төтенше жағдайлардың кейбір түрлері: Геологиялық. Метеорологиялық. Гидрогиологиялық.

Ертіс өзенінің Солтүстік Қазақстан жазығындағы ағысы 1698 км-ге жетеді. Ертіс — Солтүстік Мұзды мұхит алабында жатқан өзен, Обь өзенінің сол жақ саласы.

Наурызым қорығының ерекшеліктері: - Ерекше табиғи ландшафт; - Өсімдіктер мен жануарлардың саны; - Қорғалу; - Қорықтың климаты.

Қазақстанның қолда бар су ресурстары жер асты сулары мен өзен ағысының қорларынан тұрады.

Маркаколь көліндегі жануарлар мен құстар туралы ақпарат табылмады. Алайда Маркаколь мемлекеттік табиғи қорының аймағында Қызыл кітапқа енген құстар мекендейді. Қаракөлде қырғауыл, аққу, қасқалдақ, қылқұйрық бұлдырың, қаршыға және басқа да құрып кеткені бар.

Міне, құстар туралы бірнеше қызықты фактілер: Құстың жүрегі ұшу кезінде минутына 1000 рет соғады. Әлемнің бүкіл жойылған жануар түрлерінің 90%-ы құс болып табылады. Ең ұзақ өмір сүрген құс — сібір ақ тырнасы.

Қазақстанның аумағында төрт табиғи зона орналасқан: орманды дала, дала, жартышақ қарақұмдылық және қарақор. Қазақстандағы табиғат зоналарының кейбір сипаттамалары: Орманды-дала. Дала. Жартышаққұмдықтар мен қарақорындар Қарақорлар: сұйық: Кызылкум, Приаралье, Мойынкум, Каракум, Таукум және басқалар; қарашоғы: Бетпак-Дала, Мирзачуль; тастар: Сарыарка, Бетпак-Даладағы батысы.