Психология и отношения

Психика мен сананың арасындағы байланыс — бұл адамның өзін-өзі түсіне бастауы, ойлай алу және сезіну, әрекет ету. Сана — психиканың жоғарғы сатысы. Адамның саналы іс-әрекетінің айырмашылықтары негізгі үш белгіден тұрады: Адамның саналық қызметі биологиялық мотивтерге байланысты міндетті емес. Саналық іс- әрекет адамдар ортаның жағдайын жануарлармен салыстырғанда терең бейнелейді. Әрбір адамға тән дара саналық қасиеттер.

Өсек пен жаланың айырмашылығы — өсектердің мақсаты, ал жалалардың мақсаттары — жануарлардың өмірі. Өсектің жұмыс орнында атқаратын бес маңызды қызметі бар (Di Fonzo & Bordia мәліметтері бойынша): - жеке тұлғаларға ұйымдағы басқа адамдар туралы әлеуметтік ақпаратты білуге көмектеседі; - әріптестерді біріктіру және адамдарды бір-бірімен байланыстыру арқылы жеке тұлғалардың әлеуметтік желілерін құрады; - ұйым ішіндегі жеке тұлғаларды шеттету арқылы бұрыннан бар облигацияларды бұзады.

Роберт Плутчикке қарағанда, эмоциялардың көптеген түрлері бар, олардың бірі — қол. Ол 8 негізгі эмоцияны қамтиды: қуаныш; күміс; сүйектеу; құтқару; жағымсыздық; ұмытпау. Қолдың ортасында максималды күшті варианттар орналасқан: бақыт; ашу.

Жасөспірімдік кезеңінде адамның психологиялық дамуында кең ауқымды өзгерістер болады. Жасөспірмелік кезеңінің негізгі ерекшеліктері: - Өмір құндылықтарын таңдау мәселесі. - «Ересек сезімі» - Байланыс саласының кеңеюі - Өзін-өзі бағалау.

Түстердің психологиялық әсері адамның жеке қасиеттеріне, жасына, жынысына және мәдениетіне байланысты әртүрлі болуы мүмкін. Кейбір түстер толығымен контекстке және қолдануға негізделген әртүрлі мағыналарға, тіпті қарама-қарсы мағыналарына ие болуы да мүмкіндік береді.

Абрахам Маслоу теориясы әртүрлі салаларда қолданылады, мысалы: Маркетингте. Жұмысқа орналастыруда. Қолдану қарым-қатынас құрылымында: - тамаша болашақтағы басымдықтарды анықтауға көмектесетін; - бірдей немесе әрбір адамның қажеттілікті қолдайтын.

Қақтығыстарды болдырмау үшін әрекеттердің тізімі: - Тұлғааралық қатынастарды қалыптастыру. - Қақтығысты шешудің текетірессіз тәсілдерін пайдалану: - мәселені шешуде көп балама тәсілін қолдану; - қақтығысқа қайта қарау. - Автоматты реакцияларды кешіктіру.

Субординация ережелері әртүрлі салаларда қолданылады, мысалы: Армияда. Жұмыс процесінде.

Тірек-қимыл аппараты бұзылған балалардың психологиялық ерекшеліктері: Тілдік мүмкіндіктердің шектелуі. «Өзіне-өзі қызмет ету» дағдыларын игеру мәселелері. Тірек-қымыл аппараты зақымдалған балаларға арнайы жеке жұмыс жоспары құрылады, сол жоспар арқылы еңбек дағдылары мен таным қабілеттерін қалыптастыру мақсатында жеке түзете-дамыту жұмыстары үнемі үздіксіз жүргізіліп отырады.

Мотивацияның факторларына мыналар жатады: Ішкі мотивация. Сыртқы мотивация Герцбергтің екі факторлы теориясы бойынша, құжаттық немесе негізгі факторлар: құжаттарды тану; басшының сенімі; әрекеттегі еркіндік; қызығушылықты қамтамасыз ету; карьералық өсу.

Зиян келтіруі мүмкін ұсыныстарға қарсы тұру үшін келесі тәсілдер мен жаттығуларды қолдануға болады: - Жоқ деп айту. - «Сенің бұл ұсынысың қабылдайтын шешім». - Өзіндік ұстаным қалыптастыру.

Өсек айтуды болдырмау үшін келесі әрекеттерді жасауға болады: - өзгелермен әңгіме барысында араларыңызда жоқ біреуді талқылау басталса, дереу тақырыпты өзге жаққа бұруға тырысыңыз немесе ол жерден тезірек кетуге асығыңыз; - сізге ұнамайтын бір адам туралы басқаларға шағым жасамаңыз, ол адам сізге ұнарғаны үшін кінәлі емес; - бір адамның өмірін өсек арқауы ету де жақсы қасиетке жата қоймас; - өсектен арылу үшін осы проблеманы анықтап алуыңыз керек; - көре алмаушылық, шешілмеген жанжал немесе реніш, басқаның есебінен өзін-өзі бағалауын арттыру және т.б. өсектеудің себептеріне мысалдар келтіріңіз.

Психологиядағы әдіс — бұл бұрын алынған білімдердің белгілі бір жиынтығын қолданған танымдық жол. Психологиялық зерттеу әдістерін атап өту және сипаттауға әртүрлі тәсілдер бар: ұйымдастырушы әдістер: салыстырмалы, лонгитюдтік, кешендік; деректерді өңдеу тәсілері: сандық немесе статистикалық талдау, сапалық талдау; эмпирикалық әдістер; түсіндіруші әдістер (генетикалық және құрылымдық).

Мюнстерберг әдістемесінің нәтижелерін интерпретациялау үшін келесі критерийлерді ескеру қажет: - 15 сөзден аз анықталған жағдайда, өзіңізге назар аударуды ұзартады; - 20-нан аз анықталғанда, назардың нормаға жақын, бірақ кейде оны бұрмалайтыны белгілі; 24-тен астам анықталатын жағдай кезінде, назарды толықтай реттейді. Әдістің көмегімен назар концентрациясын арттыруға, белгіленген тапсырманы орындауға уақыт салынуға, басталатын мақсатқа жеңуге, жаңа ақпаратты жақсы түсінуге және ойларды ашық көрсетуге мүмкіндік береді.

Парасаттылықты қалыптастыру үшін келесі іс-шараларды орындау қажет: Басшының беделі. Өзара әрекеттесу ережелері. Түсіндіру жұмыстары.

Қара сөз бен өлеңнің айырмашылығы: қара сөзді өлеңмен салыстыруға болады, егер олардың тақырыбы, стильі, формасы және мазмұны ұқсас болса. Қара сөздің тақырыптық ерекшелігі — оның өзі халықтың өмірі мен тіршілігі туралы ойларын ашу. Қара өлең — бұл импровизациялық поэзиялық жанр.

Хобби табу үшін келесі әдістерді қолдануға болады: Әртүрлі хоббилерді зерттеу. «Хоббиің қандай?» деген сұраққа жауап беру. Хобби табу кезінде уақыттыңызды есептеңіз және бюджетіңізді қарастырыңыз.

Манипуляциялық әрекеттердің салдары адамның эмоционалды, психологиялық және әлеуметтік дамуына әкелуі мүмкін. Манипуляциялардың салдарының ішінде: - адамның қорқынышын пайдалану; - жауапкершіліктен жалтару; - жеке тұлғаның сенімділігінің жоғалуы; - азаматтық бірегейліктің дамуының төмендеуі.

Байғыз балапандарды тәрбиелеуде ата-ананың бір-біріне деген қарым-қатынасы, сөйлесу тәсілі, туған-туыспен, көрші-көлеммен араласуы, келген қонаққа сыйлау, тіпті ұсақ-түйек болса да қалай тамақтану, дастархан басындағы әдептілік, киім киіну және басқа да факторлар балаға әсер етеді. Баланы тәрбиеленуде отбасы мен педагогтар шешуші роль атқарады.

Достықтың түрлері мыналар болуы мүмкін: - Адал достық. - Үндемейтін достық, мысалы, мылқау адам мен керең адамның қол ұстасқанындағы достығы. - «Күтімсіз достық», әйтеуір аман ғой, әйтеуир доспыз ғой деп ұзақ жылдар бойы бір рет болсын телефон соқпай, бір-екі сөйлемді хат жазуды да көп көретін достықты білдіреді.