Культура и искусство

Сарты — арий тұқымдарының арасындағы халық. XIX ғасырдың соңына қарай сарты Орта Азияның тұрғындардың екі үштен бірі болған.

Бөлтірік Әлменұлы (1771–1854) — қазақ шешені, батыр, судья. Бөлтирік бала кезінде ақындық, шешендік сөз өнеріне бейім болған. Қазақтар, қырғыздар және өзбектерге де белгілі, беделді шешен болған.

«Қобыланды батыр» туралы зерттеулер мен кітаптардың тізімі: - Мұхтар Әуезов, Сәбит Мұқанов, Әлкей Марғұлан, Мәлік Ғабдуллин, Григорий Потанин, Орынтай Нұрмағанбетова. - «Қобыланды» батырлық жыры.

Үмбетей жырау Қанжығалы Бөгенбайдың жорық жырауы, жауынгер серігі туралы тарихи жыр жазды. Бұл тарихи жыр 18 ғасырдың 70-жылдарында шығарылған.

Кесте өнерінің ерекшеліктері: - Қолданбалы өнер. - Өнер түрі. - «Қыз баланың табанды, сабырлы мінез-құлқын қалыптастыруға тигізетін пайдасы». Кесте өнері арқылы жас ұрпақтың эстетикалық талғамын жетілдіру және олардың еңбекқорлығын дамыту — білім беру жүйесіндегі маңызды аспектілерінің бірі.

Тарихи негіздер «Қобыланды батыр» эпосының сюжетіне: XV ғасырдың басындағы Қобыландының өмірі; Көшпелі өзбектер мемлекетінің билеушісі Әбілхайыр ханның арандатуымен Қодан тайшының ұлы Дайырқожанның өлтірілуі; Қазан қаласына жасалған жорық; Едіге бидің төртінші ұрпағы Әлшағырмен соғыс.

Ұлттық құндылықтар мен ұлттық мүдде арасындағы байланысты бірнеше түрлі түсініктеулер бар. Ұлттық құндылық — бұл әрбір ұлтқа тән зат, адам қадір-қасиет, яғни ғасырлар бойы жинақтаған ұлттың рухани және материялдық құндылығы. Ұлтты құрметтеу ұлттықтың мәңгілік қорғаушы шамшырағы деп аталады. Ұлтық құрметке ұлтты дәстүр мен отбасы, тілі мен діні, тарихы мен мәдени мұрасы, әдебиеті мен өнері, ұлтты қорғаудағы білім мен біліктілік сияқты құндылықтары жатады.

Қазақ драмаларында келесі тақырыптар көтеріледі: - Тарихи-күрескерлік. - Өткір әлеуметтік мәселелер. - «Өмірлік көзқарастар». Қазақ драматургиясының өзектілігіне қарай, оның тақырыптары да өзгеруі мүмкін.

Мұзафар Әлімбаевтың ең танымал өлеңдері: «Сағаттың тіліндей, иіліп оңға бір»; «Мұнар басқан күз, сарғыш тартқан 7 түз»; Ауладағы мұз, ауадағы сыз. Өлеңдердің мағынасы әр сатыда оқушылардың жас мөлшеріне сай лексиконды таңдап ала отырып, қандай күрделі ойды да аз буынға сыйғыза айтып бере білу.

Мұхтар Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясының бірінші томы Абайдың балалық шағын, оқу жолын және жеке тұлға ретінде қалыптасуын баяндайды. Шығармада Абайдың әкесі Құнанбайдың қатал басқару әдісі мен анасы Ұлжанның мейірімділігі арасындағы айырмашылық көрсетіледі, бұл Абайдың дүниетанымына әсер етеді.

Халық ауыз әдебиетіндегі әңгімелердің түрлері: - Шежірелік. - Жылнамалық. - Эпостық.

18 қазан 1995 жылы Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев 1 мамырды Қазақстан халқының бірлігі күні ретінде жариялаған жарлықты підпілді.

«Алатау арайы» газетінің тарихы 1918 жылдан бастап. Содан кейін газет атауларының бірқатар өзгеріп, «Алатау ардагері» деп аталып, қазіргі атауын алды.

Ацтектердің мәдениеті мен өнеріне келесі аспектілер жатады: Мәдениет. Өнер. Ацтек өнерінің формасы реалистік болды, оның ерекшелігі — діни символикамен толтырылған болуы.

Мақал-мәтелдердің тәрбиелік мәні адамның өніп-өсуіне, мінез құлқын қалыптастыруға, тіршіліктің қыры мен сырын түсінуге терең баға беріледі. Мақал мен мәтел — халықтың өзі жасап алған логикалық формуласы, ережесі.

Қазіргі әңгімелерде көтеріледі: сүйіспеншілік немесе махаббат; нарық; экология; әке мен бала қайшылығы; тарихи тақырып; ана тақырыбы; детектив пен мистикалық тақырыб; ұлттық құндылықтар.

Тоқыма өнерінің тарихы туралы ақпарат табылмады, бірақ ол қазақ халқының ежелден келе жатқан қолөнер саласының бірі болып табылады. Қазақстанда тоқыма кәсібі VI–XII ғасырларда өріс алған.

Бөлтірік Әлменұлы — қазақтың көрнекті шешені, биі, батыры. Бөлтирік шешен тек қана қазақтар арасында ғана емес, қырғыз, өзбектерге де белгілі, беделді шешен болған.

Жаңа жыл мерекесінің тарихы туралы ақпарат табылмады, бірақ оның шығуына әртүрлі факторлар байланысты. Жаңа жылдық мерекелердің көптеген халықтары әр уақытта тойлайды. Мұндай мерекенің тарихын білуге көмектесетін бірнеше фактілер бар: Ғалымдардың пікірінше, жаңа жыл тұңғыш рет Месопотамияда тойланған. Ресей патшасы I Петр Григориан күнтізбесін қолданысқа енгізді. Қазақстанда Жаңа жылы мерекесін наурыздың 22-сінде, күн мен түн теңелген қасиетті мезгілде бастаған.

Мұрат Мөңкеұлы Қуан жырау, Ығылман, Махамбет, Шалкиіз, Қазтуған ақындарымен қатар тұр. Ол «Қырымның қырық батыр» жырын, Шалкиыз, Қазтуған шығармаларын жеткізушілердің бірі болған.