Животные и природа

Бунақденелілердің дернәсілдері күндізгі жағдайларда өмір сүреді. Жұлдызқұрттар өсімдіктердің жапырақтарымен қоректенеді де, тез өседі және бірнеше рет түлейді.

Экологиялық мәселелерді шешу үшін қолданылатын шаралардың бірнеше мысалы: - Қалдықтарды утилизациялау және қайта өңдеу. - Ресурстарды үнемдейтін технологиялар. - «Жасыл экономикаға» көшу.

Тоқылдақтардың ерекшеліктері: - Дене құрылымы. - Тамақтану. - Өмір салты.

Қасқырлардың дене тұрқы және тері жүнінің реңімен ерекшеленетін 32 түр тармағы бар. Қазақстанда қасқырдың төрт түрі кездеседі: - Солтүстік қасқыры. - Дала қасқыры, далалы жерлерде тіршілік етеді - Шөлейт немесе оңтүстік-батыс қасқыры, оңтүстіктің және батысында кездесетін шөлейттік аймақтарда тіршілікті етеді, салмағы — 40 кг және одан да көп.

Дала жануарлары табиғаттың ерекшеліктеріне икемделіп, түсі де дала бояуына қарай өзгере дамыған. Орманды даланың сүтқоректілері қатарына қоян, ақкіс, елік кіреді.

Суды ластайтын факторлардың келесі мысалдары бар: - өнеркәсіптік қалдықтар; - кәріз және ағынды сулар; - тау-кен қызметі; - теңізге тастау; - майдың кездейсоқ ағынуы; - қазбалы отынды жағу; - химиялық тыңайтқыштар мен пестицидтер; - жаһандық жылыну; - радиоактивті қалдықтар (мысалы, АЭС-нің жұмысы). Судың ластануының салдары: - тірі организмдердің тіршілігін жоюға алып келеді; - адамдар арасында түрлі аурулар пайда болады; - қоршаған орта мен табиғи тепе-теңдік бұзылады.

Табиғи жағдайда қар барысы орта есеппен 13 жыл өмір сүреді. Қар барыстың өмірлік ұзақтығына әртүрлі факторлар әсер етеді, олардың ішінде табиғат заңын бұзу, адамның қауіп-қатерлері, қорғаныс шараларын жүзеге асыру және басқа да себептер.

Солтүстік Қазақстанның флорасы мен фаунасына бай өзендер мен көлдер бар. Өзендер: Ертіс; Өлеңті; Сілеті. Көлдер: Теке; Құсмұрын; Шағалалытеңіз; Сілтеңіз (Сілетітеңіз); Кіші Қараой; Сондай-ақ, Құмқоңыр көлі Солтүстіктен шығысқа қарай 100 км-ге дейін Солтүстік Қазақ жазығында орналасқан.

Хайуанаттар бағында жануарлардың көптеген түрлері ұсталады, мысалы: - құстар; - сүтқоректілер; - бауырымен жорғалаушылар; - жыландар; - қосмекенділер. Құстар ұшып кетпес үшін, ал жабайы аңдар қауіпті болғандықтан оларды торларда ұстайды.

Қалпақшалы саңырауқұлақтар қарағай, самырсын, көк терек, қайың, қарағаш сияқты орманда, ағаштардың түбінде кездеседі. Мысалы, ақ саңырауқұлақтың жемісті денесінің салмағы 2 кг 720 г, қалпағының диаметрі — 57 см болады, ол тек қайын, қарағай және шырша маңында өседі, ал көктерек саңырауқұлағы тек көктеректің түбінде өседі.

Қызыл кітаптағы құстарды қорғау үшін қолданылатын шаралардың кейбіреулері: Табиғи қорықтар мен ұлттық табиғи саябақтар. «Қызыл кітап» құрғақ түрлерін көбейту. Құстарды сақтау үшін міндетті түрде арнайы шаралар (табиғи резерваткалар, ұлттық саябағдар, табиғаттың өзгерістерін болдырмау тәртібі) ұйымдастырылады.

Міне, Өлі теңіз туралы бірнеше қызықты фактілер: Теңіздің су айдыны жыл сайын бір бөлікке қысқарды. Өйткені оның суы өте өте тұзды, сол тұз адамды судың бетіне көтеріп тұрады, өйткені органикалық тіршіліктің жоқтығына байланысты. Еврей тілінде бұл теңіз «Yamha Maved» деп аталады, бұл «Жан алғыш теңіз» деген мағынаны білдіреді.

Қазақстандағы ауаның ластану деңгейі келесі факторларға байланысты: Пайдалы қазбаларды өндіру және өңдеудің өсуі. Кәсіпорындар тиімді емес тазарту жүйелерін пайдаланады. Мұнай мен газ өндірісінде ілеспе газды жағу.

Уссури өзені Амур өзенінің оң жағалауы. Уссури 897 км ұзындығында, 193 мың км2 ауқымды ауданбассейні бар. Өзеннің суы пайдаланылады: жайылымдық және су тасымалдау; ағаштарды өңдеу.

Әлемдегі ең үлкен тұқым — Lodoicea maldivica. Кейбір басқа ірі тұқымдарға мыналар жатады: - Калифорниялық бакей (Aesculus californica); - Провизия ағашы (Pachira aquatica); - «Оңтүстік Америка сары лениясы».

Балқаш-Алакөл алабындағы ең ірі өзен — Іле. Оның ұзындығы 1439 км, Қазақстан шегіндегі бөлігі 815 км.

Конго өзенінің суы құрамындағы қазбалардың кейбіреулері: - балықтар; - жануарлар; - құстар.

Кемпірқосақтың пайда болуы үшін келесі жағдайлар қажет: күннің бір жағында торлаған бұлттардан жарып өткенде; жаңбырдың алдыңғы жағында болуы керек; Кемпірқоссақтың ортасы мен күн бір сызықта болуы тиіс.

Табиғатты қорғау үшін, ең алдымен, өзіңнен бастау алу керек. Табиғаттағы байлықтарды үнемдеп пайдалану қажет, өйткені ол бітіп қалуы мүмкін.

Каспий теңізінде мекендейді: - Каспий итбалығы. - Бекіре. - Қортпа (белуга). - Қара уылдырық - Шоқыр. - Көксерке - Машабақ - Атерина - Каспий албырты - Қаспий қаязы.