Животные и природа

Қыс мезгілінде табиғатта келесі құбылыстар болады: қар жауады; жер бетін қар басады; күн қысқарып, түн ұзарады; ауа таза болады; аяз болып, боран соғады; өзендер мен көлдерде мұз қатады.

Қасқырлардың мінез-құлқы туралы ақпарат табылмады. Алайда, олар өмір сүретін бірнеше ерекшеліктері бар: Көру қабілеті. Дыбыс сезіну қабілеті. Қасқыр кем дегенде 2,4 км қашықтықта жыртқыштың иісін сезеді. Үйлену. Қасқырдың өмірі туралы нақты ақпарат жоқ.

Түйе туралы бірнеше қызықты факт: Түйенің салмағы ересек күйінде 700–800 кг-ға дейін жетеді. Қалың түйе жүні күн сәулесін шағылыстырады және бұл жануарларды аптап ыстықтан қорғайды. Өркешінде сақталған майдың қорына байланысты түйе бір айға дейін тамақ пен сусыз өмір сүре алады Бір уақытта ол 150–180 литрге дейін суды сіміре алады, оны кейінірек денесі өркештегі майлы тінге айналдырады. Түйелердің арасында ұрғашылары агрессивті болуы мүмкін

Тоқылдақтардың қорегі ағаштардың қабықтарын сындырып, олар арасындағы құрттар мен жәндіктерді жеп қоректенеді. Олардың тілі ұзын және нығыз, ұшы үшкір, арнайы сөл шығатындықтан жабысқақ және тікенекті болып келеді.

Түйелердің екі түрі бар: Қос өркешті түйе (Бактрия түйесі). Бір өркешті түйе (дромедар).

Қозылардың өсуі мен дамуының кезеңдері: 1. Туылғаннан бір жылдық жасында. 2. Есіл-сүт кезеңі. 3. Сүтпен аяқталғаннан кейін.

Қасқырлар адамдарға қауіп төндіреді, егер оларды құтырып кетудің ауруын жұқтырушы ретінде қабылдаса. Қасқырдың адамға шабуылы туралы деректер талдамалары көбінесе құтырған қасқыр жасайтынын көрсетеді.

Төменгі сатыдағы өсімдіктерге балдырлар жатады. Балдырлар дене құрылыстарына, түстеріне қарай алты топқа бөлінеді: жасыл балдырлар (Chlorophyta); әртүрлі шыбыртқылы балдырлар (Heterocontae); диатомды балдырлар (Diatomeae); қоңыр балдырлар; қызыл балдырлар (Rhodoрһусеае); көк-жасыл балдырлар(Cyanobacteriae).

Күрішті өсіру үшін қажет: - жылуды, ылғалды, жарықты және құнарлы топырақты сүйетін дақыл; - тұқымын 2–3 күнге салып, тұқымдар суға бататындай етіп, бетін ашық қалдырған жерге қояды; - 2-3 күннен артық суда ұстаса, тұқыма ауа жетпей ашып, шіріп кетеді. Күріш тропикалық және субтропикалық климатта жақсы өседі, оның дамуына әсер ететін негізгі факторлар: - климат: күріш жоғары температураны қажет етеді, өсу кезеңінде температура +20 °C-тан төмен болмауы тиіс; - су: бұл дақыл суға өте тәуелді, себебі көптеген сорттары судың астында өсіріледі; - топырақ: құнарлы, лайлы немесе сазды топырақ күріш егуге қолайлы;

Ауаның ластануына әкелетін факторлар мыналарды қамтиды: Табиғи. Антропогендік.

Құстарды дене құрылысына, тіршілік әрекетіне байланысты 3 топқа бөледі: 1. Қыртөссіздер немесе жүгіретін құстар. 2. Жүзетін құстар (пингвиндер). 3. Қырлы төстілер (ұшатын құстар).

Ешкінің күтімі мен баптауына келесі факторлар байланысты: Ешкіні азықтандыру жағдайы. Ешкі тұратын орнының жарақтары мен құрғақтығы. Құнарлы заттарды рацион. Ешкі өсіру кезінде ешкіні күтіп-баптаудың басқа факторлары да маңызды болуы мүмкін.

Міне, қасқырлардың кейбір ерекшеліктері: Қасқырдың өзге хайуандардан дара қасиеттері бар. Қасқыр түнде белсенді және қақтығыстан қайтпайды. Кейбір қасқырлары 100 кг дейін жетуі мүмкін. Егер де араларында бір жұп әлсіз болса, онда ол жұп бала туу санын шектейді.

Үкінің кейбір ерекшеліктері: - Құлағының есту деңгейі адамнан 50 есе жоғары. - Үнің көздері қозғалмайды. - Қанаттарының дыбысын шығармай, үнсіз ұша алады.

Құмырсқа қышқылы табиғатта бас құмырсқалардан, сондай-ақ медузалардан, аралардан және т.б. каустикалық секрецияларда, инелерде, қалақайларда, жемістерде кездеседі. Құмырсқаның қышқылды қасиеттерінен басқа, ол альдегидтердің кейбір қасиетін де көрсетеді.

Наурызым мемлекеттік табиғи қорығында жоғары сатыдағы өсімдіктердің 687 түрі кездеседі. Қорықта сүтқоректілердің 45 түрі, құстардың 318 түрі, қосмекенділер мен бауырымен жорғалаушылардың 6 түрі және балықтардың 11-тен астам түрлері тіршілік етеді.

Қасқырлар шөлейт жерлерді, далалы және таулы аймақтарды мекендейді. Қазақстанда олардың төрт түрі кездеседі: - солтүстік қасқыры — қасқырдың ішіндегі ең ірісі, салмағы 80 кг; - дала қасқыры далалы жерлерде, ал салмағы — 40 кг болатын шөлейт қасқыры еліміздің оңтүстігі мен батысында кездеседі; - тау немесе тибет қасқыры таулы жерлерді мекендейді.

Ресейдің табиғи ресурстарының қорғауы — маңызды мемлекеттік міндет. Олардың ішінде: Ақсу-Жабағылы қорығы; Наурыз қорығы, Алматы қорығы және Барсакелмес қорығы (бұрын Қаратау қорығы); Қорғалжын қорығы; Марқакөл қорығы; Үстірт қорығы немесе Арал жотасы; Батыс Алтай қорығы ; Алакөл қорыгы.

Алма ағашының өмір сүру ұзақтығы 20-100 жыл, биіктігі 3-10 м болады.

Тышқандардың шамамен 400 түрі бар. Синантроптардың ішінде: Үй тышқаны. Жерді қазатын тышқан. Дала және орман тышқанын.