Психология и отношения

«Үйде оңбаған, түзде де оңбайды» деген мақалдың мағынасы — өз үйінде, отбасында дұрыс тәрбие, тәрбиелік мән берген жағдайда ғана, сыртқы ортада да жетістікке жетеді. Бұл мақал тәрбиенің, отбасылық атмосфераның маңызды екендігін, сонымен қатар, адамның мінез-құлқы мен өміріндегі қиындықтарға төтеп беру қабілетінің негізі үйде қалыптасатынын көрсетеді.

Балаларға ата-аналардың алғысы келесі түрде болуы мүмкін: Сүйіспеншілік. «Қартайған шағымда бір стақан суымды әкеліп берер» деген оймен қамқорлық. Балаға қарапайым және қауіпсіз тапсырмалар беру. Ата-аналарға балалардың қасында болу.

Психология — адам психикасының ерекшеліктерін, санасының пайда болуын қарастыратын, оларды анализдік, синтездік әдістер арқылы зерттеуші ғылым. Психологияның негізгі мақсаты — психиканы cубьективттік құрылымның сыртқы ортаны пайымдаумен, елестетумен жұптасқан айырықша іс-әрекеттің негізі ретінде зерттеу.

Маргиналдықтың пайда болу себептері әртүрлі болуы мүмкін, бірақ олардың бірі — қоғамның әлеуметтік құрылымының өзгеруі. Маргиналдылық — бұл адамның екі немесе одан да көп әлеуметтік топтар арасындағы «аралық», «шекаралық» позициясы.

Жасөспірімдермен дұрыс қарым-қатынас жасау үшін ұсынылады: - Достыққа көңіл бөліп. - Сөйлеу.

Баланың мінез-құлқына әсер ететін факторлар: - Табиғи. - Әлеуметтік. - Педагогикалық.

Ананың бала тәрбиесіндегі мейірімінің рөлі — балаға деген мейірім, сезімі, махаббатының құнды дүниесі. Ананың міндеті — руханилық пен адамгершіліктің негізін салу.

Қиял мен ойлаудың байланысы — бұл адамның қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстардың бейнесін ойда қайта жаңғыртып, өңдеу, ойша өзгерту, шындыққа өз жанынан басқа бір жаңа ой қосып, көзге елестету. Ойлау мен қиял бір-бірімен тығыз байланысты: - Қиял — мәселенің суреттелуі, жанды көрініс арқылы шешілуі. - Ойлау — жалпылай, ұғым, пікір, тұжырым түрінде шешілу.

Баланы жазалау керек, егер ол: қабырғаға немесе бұрышқа қаратып сөйлесуді ұмытпайды; сыйлықтарды қосып, планшетті алып қасарыспаса; еріксіз әрекеттерге барады; өзінің қылықтарын жай сөзбен айтып түсіндіремес. Жазаларды жасына қарай таңдау керек.

Мерекелік жиналыс түлектердің ата-аналарымен өткізіледі. Мерекелік кешінің сценарийін мұғалімдер дайындайды, оның ішінде түлектерге қауіпсіздік шараларын сақтауды қамтамасыз ету. Мүмкін, ата-аналар жиналысының кейбір нұсқалары: сынып жетекшісінің сөйлеу; ата-аналарга арналған сауалнама; тақырып бойынша сөйлеу, ұстаз немесе маман; негізгі тақырыпты талдау.

Алаш қозғалысының тіл саясаты — бұл қазақ тілінің қоғамдық өмірінің барлық салаларында кеңінен қолданылуы үшін әрекет ету стратегиясы. Алаш қайраткерлерінің тілдің саяси, қоғамдық һәм рухани күш, ұлтты біріктіруші қуатты құбылыс екендігін жақсы сезінді. Әлихан Бөкейханның қазақ баспасөз тілі, ғылым тілі, жалпы жазба әдеби тілінің қалыптасуы мен дамуына мақсатты саналы қызмет етіп, елеулі үлес қосты.

Адам өмірі туралы нақыл сөздер: - Өмір сүру — бұл өзіңді жетілдіру. - Адамның өмірі өзіне ғана байланысты. - Егер сіз біреуге бірдеңе дәлелдегіңіз келсе, демек сол адам үшін өмір сүріп жатырсыз.

Ата-аналар жиналысында келесі сұрақтар қойылады: Сіз балаңызбен көл жағасына бардыңыз Қарасаңыз балаңыз адамдардың тастап кеткен темекінің тұқылын жинап алып, сонымен ойнап отыр? Жұмыстан шаршап келсеңіз бала теледидардан атыс-шабыс, бір сөзбен айтқанда өз деңгейіне келмейтін кино көріп отыр. Сіздің іс-әрекетіңізді? Балаңыз сізге басқа ұлттың қызын ұнатты.

«Ақжүніс» — қазақ тіліндегі бірден-бір теледуман сипатындағы бағдарлама. «Ақжүністің» келін мен ене қарым-қатынасына құрылған саны әсіресе, жас толқын көрермендердің назарын ерекше аударды.

Экстраверттер мен интроверттер арасындағы негізгі айырмашылықтар: - Энергия көздері. - Жаңа танысулар. - Жұмыс процесі. - Қорытындылау. - Стрессге төзімділік.

Үгіт-насихат әдістері — бұл аудиторияны үгітші сенгісі келетін нәрсеге сенуге сендіру үшін қолданылатын әдістер. Үгітке арналған әдістердің бірі — дезинформация.

Өмірбаянға өтірік мәліметтер енгізу салдарына әкелуі мүмкін емес. Алайда, өтірікті айтудың кейбір салдары бар: - Айналадағыларға зиян тигізу. - Сенімнің жоғалуы.

Ағайын-туыс арасында татулықтың маңызы ағайындардың бір-бірімен тілектес болуы, сыйластық пен береке арқылы бүкіл рудың және ұлттың берекесін сақтау. Қазақ халқының тұрмыс-салтында ағайындылардың арасы татулыққа дәріптеген.

Отбасындағы жанжалдар баланың эмоционалды және психологиялық дамуына теріс әсер етуі мүмкін. Отбасының тұрақты атмосферасы баланың сау психикасына ықпал етеді.

Жасөспірімдер тәрбиесіндегі қиындықтарды ата-аналар, мұғалімдер және қоғам бірлесіп шешуге тырысады. Жасөспірме кезеңіндегі жасөспірімнің өзін-өзі бағалауы, болашақ мамандығын таңдауы және өмірге деген көзқарасын қалыптастыруы үшін ата-аналарға, мұғалимдерге және қоғамына сенімді қарым-қатынас, дұрыс бағыт беру және психологиялық қолдау қажет.