Психология и отношения

Психологиядағы негізгі әдістер: - Бақылау. - Эксперимент. - Қалай жұмыс істейді әдіс — тесттер.

Қажеттіліктерді қанағаттандыру процесінде психологиялық қиындықтар келесі себептерден туындауы мүмкін: - теориялық білімнің жеткілікті деңгейде меңгерілмеуі; - практика мен теория арасындағы сабақтастықты жете түсінбеу; - өмірлік және кәсіптік тәжірибенің жеткіліксіздігі; - психологиялық қолайлы және сенімді атмосфераны құру білігінің жеткеліксіздігі.

Ананың балаға жазған хаттарындағы ана мен бала арасындағы байланыс баланың психикалық мінез-құлқының, ой-түсінігінің, әлеуметтік ортадағы рөлінің қалыптасуында маңызды рөл атқарады. Ананың баласына жазған жауап хаттарының мазмұны әртүрлі болуы мүмкін. Мысалы, ата-аналар балаларға армандары мен мақсаттарын айтқанда, балалар ата-анасына алғыс хат жазады.

Бозбала кезіндегі балалардың қызығушылықтары мен әрекеттері келесідей: - өмірге құштарлығы; - қызықтыру; - әсерленгіштігі; - ой-санасы мен қарым-қабілеті жетілуі.

Адамның адамдығы анықталатын факторлардың бірі — адам факторы. Адам факторы бірлесе еңбек ету мүмкіндігін жетілдіру арқылы қоғам мен жеке тұлғалар арасындағы өзара қарым-қатынасты жаңа дәрежеге көтеруге мүмкіндік беретін қабілет-қасиеттер жиынтығы болып табылады.

Компьютерлік ойындардың негізгі түрі — атыс-шабыс, төбелес. Компьютерлік ойынды бірнеше сағат үзбей ойнайтын оқушы сырттағы дүниені ұмытып, қым-қиғаш соғыс алаңында немесе сатырлаған төбелестің ортасында, әйтеуір, жарыс алаңында жүреді.

Интроспекция әдісінің артықшылықтары мен кемшіліктері: Артықшылығы: - ішкі әлемге қолжетімділікті; - талдау тереңдігі; - рефлексияға ықпал етеді. Кемшіліктер: - субъективтілік; - бағалауға мүмкіндік болмауы; - шектеулілік.

Ремарка — бұл реттеу, өзгерту, модификация. Ремаркалар әртүрлі мақсаттарға ие болуы мүмкін, мысалы: өнерге деген қызығушылықты жақсарту үшін; сауда саласындағы өнімдердің өзгеруі үшін (бұл тәсіл тек нарықта пайдаланылады); әлеуметтік қатынастардың дамуы үшін, мысалы, әлеуметтену және өнер салаларында; қаладағы табиғи өнімнің табыстылығын арттыру үшін және т. б..

«111» сенім телефоны адамдарға құқықтық, психологиялық және ұйымдастырушылық көмек көрсетеді. «111»-ке сұранысқа байланысты операторлар әлеуметтік, медициналық, әлеуметтіқ, қоршаған орта және басқа да мәселелерге қатысады.

Отбасылық тәрбиенің әдістері мен тәсілдері туралы ақпарат табылмады. Бірақ ата-аналардың балаларға сүйіспеншілігі үшін жасалатын еңбектердің маңыздылығы екі жақтың балаға сүйелетіндігіне байланысты. Отбасының балаға тәрбие берушілік қызметінің мақсаты — баланың жасын, жеке ерекшелігін, психологиялық процестерін ескере отырып, жарасымды жетілген ұрпақты тәрбиелеу: - Отбасында баланың өсуіне, денсаулығына қамқорлық жасау, тазалықты қалыптастыру. - Еңбексүйгіштікке баулу, тұрмыстағы, үй шаруасындағы еңбекке құлшынысын арттыру, өзіне-өзі қызмет етуге үйрету. - Отбасы мүшелерімен тіл табысып, дұрыс қарым-қатынас жасауға, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуге үйрену. - Әдебиетке, мәдениетке, өнерге тәрбиелену.

Қимыл-қозғалыс ойындарының балаларға пайдасы: Дене шынықтыру. Психологиялық даму. Қоғамдық қарым-қатынас. Қимылды ойындар эмоциялық, әртүрлі сюжеті бар және қозғалысты тапсырмалармен қызықтырады.

Этносаралық және конфессияаралық қатынастардың айырмашылығы — бұл әртүрлі ұлттар мен діни топтардың өзара қарым-қатынасы. Этникаралық қатынас — бұл этностардың өмір сүруінің материалдық және рухани жағдайлары, олардың қажеттіліктері мен мүдделерін іске асыру жөніндегі қатынастырады.

Бірлік пен татулықтың маңызы — бұл көп ұлтты мемлекеттің ежелден қонақжай табиғаты. Қазақстанда 140-тан астам ұлт пен ұлыс бар. Елбасымыз Н. Назарбаевтың көпұлтты қазақ елінде барлық дәстүрлі діндердің дамуына мүмкіндік бар екенін атап айтқанын білеміз.

Эмпатияны дамыту үшін келесі әрекеттерді орындауға болады: Жеке үлгі көрсету. Социализацияға көмектесу. Эмоциялар мен сезімдер туралы айту.

Жасөспірімдік кезеңдегі бозбалалардың мінез-құлқы қалыптасуының психологиялық негізі туралы ақпарат табылмады. Алайда, бозбала психологиясы — жас мөлшері бойынша жасөспірім шағынан 15–17 жастан бастап жасөспірме шақтың аралығындағы бозбала балаң жастағылардың психологиясы. Бозбаланың көбіне пайда болады: өзіндік романтикасы, әсіресе болашаққа деген таудай талабы мен үлкен үміті; әр түрлі адамдардың мінезді-құлықтарын және дүниетанымын, көңіл күйлерін, адамгершілік туралы ойларды, жұртшылық пен жеке бас мүддесінің ара салмағын, бақытты және борышты, қарызды және парызды, достықты және махаббатты, басқа да адамның сырларын тануға құмардылық; бозбала өзін еңбек пен оқу үстінде жасөспірімдерден гөрі айқын танытады, азаматтық ар-намысымен қимылдасады.

Абрахам Маслоудің қажеттіліктер иерархиясы теориясында 5 негізгі қажеттілікті бөледі: 1. Физиологиялық қажеттілік. 2. Қауіпсіздік және қорғау қажеттілігі. 3. Сәттілік және жақсылық қажетсізгісі. 4. Еңбектендіру және танысу қажеттісі. 5. Өзінің өзін-өзі тану қажеттігі.

Депрессиямен ауыратын адамдарға көмек көрсетуге болады: - психологпен немесе психотерапевтпен танысу; - өзіңізді жақсы көру; - күннің режимін сақтау; - дәмді тамақтану; - денсаулықты сақтау және денсаулығына көңіл бөлу; - жағымсыз ойлардан айырылғандар.

Құмар ойындарға тәуелділік психологиялық, қаржылық және әлеуметтік салдарға әкелуі мүмкін. Психологиялық салдары: - өзін кінәлі сезіну; - ішкі жан дүниесінде күйзеліс пен мазасыздық сезінуі; - жалғыздық, депрессия, тіпті суицидтік ойлар. Қаржылық салдар: - қолдарынан көп нәрсені жоғалту; - жинақтарын сарқыту, карталарын көбейту немесе алу. Әлеуметтік салдары: - отбасының берекесін қашыру; - жақындарының эмоционалды азаптарын тудыруы; - басқалардан үстем болу қажеттілігі.

Шындықтың маңызы адамның өмірінің рухани келбетін анықтауға және әлеуметтік дамудың құбылыстарын негіздеуге мүмкіндік беруге. Шындық бұл дұрыс мақсатқа жетудегі құрал, адамның мақсаты мен тілегінің жалпыға ортақ мәнмен ұштасуы.

Баланы емшектен шығарған кезде қиындықтардың барлығы дұрыс емес. Психологиялық жайсыздықтар: - баланың қауіпсіздік сезіміне әсер; - мазасыздық; - жылау; - ұйқының бұзылуы. Ананың да эмоционалды қиындығы болуы мүмкін, себебі ол баламен ерекше байланыстың өзгеруін сезінуі мүмкін.