Үмбетей Тілеуұлы (1706–1778) — қазақ жырау, қобызшы, ақын . Қаратау өңірінде дүниеге келген . Арғын тайпасының Қанжығалы руынан шыққан .
Үмбетей жырау қазақ халқының Жоңғар басқыншыларына қарсы күресте болған, тарихи оқиғаларды нақты жырлаған . Ол халық мүддесі үшін хан көңіліне қарамай, әділ, тура өлеңдер қалдырған . Жырау Ақмола өңіринде дүниеден өткен .