«Лай суға май бітпес қой өткенге» өлеңінің құрылымы қандай және оның ерекшеліктері қандай?

«Лай суға май бітпес қой өткенге» Абайдың өлеңі екі бөліктен құралады 15. Бірінші бөлігінде фәни әлем сипаты беріліп, оның ықпалындағы жанның қиналысы суреттеледі 1.

Ақын фәни әлемді лай суммен балай отырып, өзін сол лай суды жалап дәметкен қасқырмен теңейді 13. Қасқыр лай суды неге жалайды? 1

Бірақ жақындай алмайды. Маңындағы қойшылардан, шәуілдеп үрген күзетші иттерден қорқады 1. Өзі құштар майлы тамаққа ынтыққан аш қасқыр тек алыстан құмарланады 1. Қойлар бұлақтан шөлдерін еркін қандырып, әрі өткенде артында лайланған су қалады 1. Ашыққан байғұс қасқыр қой өткен соң жүгіріп келіп лай суға бас салып, жалай бастайды 1. Не себептен ол лай суды жалайды 1? Себебі — су қандай лай болса да, бұл суда өзінің аңсаған майлы тамағынан бір деңе бар деп дәметеді 1. Бірақ, өкінішке орай, қасқырдың дәметкен майы жоқ 1. Себебі — лай суға май битпес қой өткен ге 1.