Мәнидің шығу себептері қандай болуы мүмкін?

Мәдени өсімдіктердің сан алуандығы мен шығу орталықтарын орыс ғалымы Н. И. Вавилов зерттеді 4. Ол бес континентті айналып шығып, дүниежүзінің 52 елдерінде болды 4. Н. И. Вавилов өсімдіктің 400-ге жуық түрінің Оңтүстік Азияда, 200-ға жуық өсімніктің Оңтүстік Америкада мәденилендірілгенін дәлелдеді 45.

Мәдени өмірдің дамуының себептері туралы бірнеше пікір бар. Мысалы, археологтар атқа мінген ең алғашқы адамдардың болуын дәлелдейді 2.