Экономика и финансы

АҚШ доллары әлемнің көптеген елдерінде айналысқа түседі, оның мәні — АҚШ ақша бірлігі. АҚШ долларын пайдалануға келесі елдерге жарайды: Британияның Виргин аралдары; Эквадор Республикасы; Оңтүстік Тимор Республикасы; Эль-Сальвадор Республикасы; Зимбабве мемлекеті; Панама Республикасы ; Кайкос және Теркс аумақтары. Сондай-ақ, АҚШ-тың долларына байланысты валюталардың 14-сі мен өздерінің ұлттық валюталары болып табылады.

АҚШ доллары параллель валюта ретінде Зимбабведе қолданылады. АҚШ-тың ұлттық валютасы Сальвадор, Шығыс Тимор, Эквадор, Зимбабве және Маршалл аралдары сынды елдерде де ресми қолданылатын ақша бірлігі.

ЖШС-ның жарғылық капиталының ең аз бастапқы мөлшері серіктестікті мемлекеттік тіркеу күніндегі АҚШ-ның жүз мөлшеріндегі барабар сомадан кем бола алмайды. ЖШС жарғысында жарғылық құжаттарда белгіленген мөлшерде және мерзімде салымдар салу қажет.

Қаржылық сауаттылықты арттыруға келесі тәсілдерді қолдануға болады: Өз бетіңізбен дамыту. «Қаржылық қауіпсіздік жастығы». «Қаржы» сөзін түсіндіру. Қаржыға қол жеткізу үшін парасаттылық білдіру, ойланбай сатып алуға немесе кредит алуға жол бермеу қажет.

Геоэкономикалық факторлардың елдің экономикалық дамуына әсер етуі елдің географиялық орналасуы, табиғи ресурстар, экономикалық және саяси-мәдени интеграциялық үдерістердің дамуын анықтайды. Геоэкономикалық саясат елдің экономикалық қуатын арттыру арқылы билікті жаулап алуға бағытталған, оның барлық іс-әрекеттері басқа елдермен қарым-қатынастан экономикалық пайда табуға бағытталуы керек.

Экономикалық экспансияның аспектілері мыналарды қамтиды: - сауда; - кредиттік; - нарықтық; - институционалдық; - инвестициялық. Экономикалық экспансиясөздердің басқа да түрлері бар, мысалы, саяси, мәдени және т.б.

Қазақстан АӨСШК-де аймақтық қауіпсіздікті қамтамасыз етуде, өркениеттерді үндесуде, рухани-мәдени дәстүрлерді біріктіруде көшбасшыға айналды. Қазақстан тәжірибесі — Нұрсұлтан Назарбаевтың қоғамдық келісім мен ел бірлігінің үлгісі 100-ден астам этностар мен 27-ден астам ірі конфессиялардың татулық пен келісімсіздік де өмір сүретін елге құрмет сезімін туғызады.

Атаулы әлеуметтік көмек (АӘК) екі түрге бөлінеді: - Шартсыз ақшалай көмек. - Шартты ақшалай көмекті төлеу үшін міндетті шарт — әлеуметтік келісімшарт жасасу және отбасының еңбекке жарамды мүшелері жұмысқа орналасуға көмектеседі.

Қазақстанда капитализмнің алдыңғы белгілері пайда болды: темір жолдар мен қалалар салынды; тауар-ақша қатынастары дамыды; көшпелі шаруашылық түрін жартылай көшпелі және отырықшы түрге ауыстыру басталды. Алайда Қазақстанға капиталистік қатынастар өте баяу енді, мұнда көпке дейін экономиканың артта қалған түрлері үстем болды Қазақстанның Ресей құрамына қосылуының нәтижесінде аймактың экономикалық өмірінде түбегейлі өзгерістер жүзеге асты: аймақ жалпыресейлік еңбек бөлінісі мен жалпыресейлік және дүниежүзілік рынокқа тартылды.

Инфрақұрылымның экономикаға әсері келесі түрде болуы мүмкін: Инвестициялық белсенділік арттыру. Жұмыс күшінің өсуі.

Инфляция экономикаға әсер етуі мүмкін, оның кейбір нәтижелері: Жағдайларды жақсарту. Өндірістің қарқындылығының күшейуі. Инфляцияның экономикаға жағымды әсері де бар, бірақ оны басқа да әсер ететін факторлармен бірге қарастыру қажет.

Мемлекеттік бағалар — бұл барлық мемлекеттер үшін мемлекеттің бағасы. Қаржы экономикасында мемлекетті бағалық қамтамасыз ету, сондай-ақ Көрсеткі–Дебреу бағалы қағазы (оның шығу тегі Көрсеткі-Дебреу үлгісінде) деп аталады.

Нарықтық баға нарық жағдайының, сұраныс пен ұсыныс заңдарының, бәсекенің ықпалымен қалыптасады. Бұл процесс көптеген факторларға байланысты, олардың ішінде сұраныс, ұсыныс, өндіріс шығындары, бәсекелестік, инфляция және валюталық курс бар.

Жұмыссыздықтың арту себептері: - экономикалық дағдарыс; - өндірістің қысқаруы; - жұмыс күшінің бөліктілігі; - жалақы мөлшерінің төмендігі; - ата-ананың бағыттауының дұрыс еместігі; - біліктілік деңгейі мен жұмыс өтілінің болмауы; - мемлекеттік бағдарламалар бойынша ұсынып отырған жұмысқа барғылары келмеуі; - еңбек нарығының тиімділігінің төмендеуі.

Геоэкономика мен геополитиканың айырмашылығы — бұл олардың әртүрлі бағыттары, мұндай деп есептеледі, соның ішінде: Геоэкономика — ресурстарды қайта бөлу және әлемдік табыстың экономикалық аспектілерін зерттейтін ғылым. Геополитика — география бойынша саяси детерминацияны, мемлекеттік билік пен оның географиялық орналасуына тәуелділігін, мемлекетке байланысты әлеуметтік-экономикалық қатынастарды, әлемнің геополитикалық құрылымын зерттейтын мамандығы.

Биржадағы негізгі терминдер мен ұғымдар: - Биржа — әртүрлі активтермен сатуға арналған арнайы алаң. - Фондовая биржа — міндетті түрде құнды қағаздармен, мысалы акциялар және облигациялармен, сауда саласында сату жүргізуге арналған алаң. - Валюталық биржа — мемлекеттік және шетелдік валюталарды сату-ақау орындары. - Криптовалюталық биржа (құралдар биржасы) — бірнеше криптовалютаны сатып алу және сату алаңы.

Германияның экономикасындағы шағын және орта бизнестің рөлі келесідей: - Шағын бизнестің. - Орта бизнестінің.

Forbes журналының әлемдегі ең бай адамдардың рейтингіндегі алты қазақстандық бар. Олардың ішінде: Владимир Ким; Тимур Құлыбаев; Динара Құлыбаева; Вячеслав Ким; Михаил Ломтадзе; Болат Өтемұратов. Forbes журналының нұсқасы бойынша, 2023 жылдың 5 сәуіріндегі рейтингте, Владимир Кимнің байлығы 4,6 миллиард долларды құрады.

«Жаңа Қазақстан» тұжырымдамасындағы әлеуметтік-экономикалық реформалардың мүмкіндіктері туралы ақпарат табылмады. Алайда, «Қазақстан — 2030» ел дамуының стратегиясында экономикалық өсуге бағытталған шаралар мыналар болуы мүмкін: нарықтық қатынастар негізінде экономикалық өріс; энергетика ресурстарын жете пайдалану; инфрақұрылым, көлік және байланысты дамыту; демократиялық кәсіби мемлекетті құру.

Қазақстанның демографиялық саясаты мынадай бағыттарды қамтиды: - халықтың тұрмыс деңгейін көтеру, халықты жұмыспен қамтылуын арттыру; - санның ұлғаю серпінiмен салыстырғанда елдің озыңқы экономикалық өсуi негiзiнде адамдардың тыныс-тiршiлiгi жағдайын едәуiр жақсартуды қамтамасыз ету; - салауатты өмір салтын насихаттау, адамның тыныс тiршілігінiң барлық элементтерін профилактикалау.