Экономика и финансы

Марал шаруашылығының экономикалық маңызы — бұл саланың өнімділігі мен табыстылығы. Маралдың жасырын мүйізін өндіруге шығындар 2021 жылы ҚР Ұлттық статистикалық бюросының мәліметтері бойынша 144,1 млн теңге құрады. Сала мамандарының бағалауынша, марал шаруашылығын рентабельділікпен айқындау үшін 8%–10% аралығында қалып отыр.

Византия империясындағы сауданың рөлі келесідей болды: - император, діни мекеме және ақыл-ойын өнімдермен қамтамасыз ету; - мемлекетті экспортқа арналған өндірістік өнімнің белгілі бір жоғалуымен қамту. Византияда сауда мен өнеркәсіптің толықтырылған бақылау жүйесі пайда болды.

Геоэкономика мен геосаясат арасындағы байланыс — бұл мемлекеттің экономикалық күші тұрғысынан жаңа экономикалық геосаясаты, сыртқы саяси мақсаттарға қол жеткізу және жаһандық немесе өңірлік билікті экономикалық құралдармен қамтамасыз ету. Геоэкономика — бұл сыртқы және ішкі қауіптердің әсерінен көп салалы байланысты экономикалық даму стратегиясының ғылымы, ол жоғары өмір сапасын қамтамасыз етеді.

Жастарға арналған тұрғын үй бағдарламалары Астана, Алматы және Шымкент қалаларында жұмыс істейді. Сонымен қатар, «Отбасы банк» ұсынған жастарға арнайы ипотека бағдарламасы Алматы, Астана қалалары мен Алматы, Атырау, Қарағанды, Қостанай, Жамбыл және Батыс Қазақстан облыстарында іске қосылған.

Аралас экономиканың даму кезеңдері туралы айтылған ақпарат табылмады. Алайда, аралас экономика ХХ ғасырдың 30-жылдарына қарай пайда болды. Ағылшын экономисі Джон Мейнард Кейнстің мемлекеттік тапсырыстарды жеке коммерциялық кәсіпорындарға беру нәтижелері мен шарттарын бір жүйеге келтіру негізінде жасалды.

Қазақстан теңге сарайы 1992 жылы Өскемен қаласындағы Үлбі металлургия зауытының базасында құрылды. Айналымдағы монеталардың алғашқы коммерциялық партиясы 1998 жылдың қарашасында шығарылды.

Жаңа экономикалық саясаттың Қазақстанға әсері келесі түрде болды: - Ауыл шаруашылығында. - Саудада. Алайда, 1921–1922 жылдардағы ашаршылық елді аштық жайлады.

«Ауыл аманаты» бағдарламасының мақсаттары ауыл шаруашылығын дамыту, азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету және халықтың өмір сүру сапасын арттыру. Бұл жоба ел тұрғындарын агробизнеске тарту және ауылдық жерлердегі кәсіпкерлікті қолдауды көздейді.

Орталықтандырылған биліктің қалыптасуына әсер еткен саяси және экономикалық жағдайлар мыналар болуы мүмкін: Мемлекеттік-билік қатынастарының тұрақтылығы. «Бір ел — бір тағдыр» идеясы.

Аумақтық жаһандану мен экономикалық жаһандықтан айырмашылығы — мемлекетаралық құрылымдардың күшеюі. Экономикалық жаһанду үлкен компаниялардың жетекші рөлі, жаһандық қаржы, валюта және қор нарықтарының қызмет етуі, ақпараттық желілердің қызметінен көлік ағындарының құрылымының өзгеруі сияқты аумақтық және экономикалық жаңашылықтардың бірқатар сипаттамалары бар.

Қазақстан Республикасындағы отбасы саясаты келесі шараларды қамтиды: - отбасы институтын нығайту және қолдау; - ұрпақты болу денсаулығын сақтау; - балалар мен әйелдерге қатысты отбасында зорлық-зомбылықтың алдын алу; - ерлер мен әйелдердің тең жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету; - гендерлік білімді ілгерілету.

Қазақстан халқының саны 2023 жылғы 1 шілдедегі деректер бойынша 19 899 377 адам. 2024 жылдың 1 қазандағы жағдай бойынша халық саны 20 223 218 адамды құрады.

Қайта құру бағытының әлеуметтік өзгерістеріне мыналар жатады: - халықтың тұрмыс деңгейінің нашарлауы; - теңгермешілдік; - әлеуметтік әділеттіліктің жиі бұзылуы; - күнделікті тіршіліктің бұрмалануы. Қайта құру кезеңінде КСРО-да ұлттық қақтығыстардың дамуына және мемлекеттің ыдырауына әсер етілді.

Аумақтық жаһанданудың саяси аспектілері мыналарды қамтиды: халықаралық ұйымдардың санының артуы; ТҰК рөлін күшейту; интернет компьютерлік желісін құру; электрондық сауданың дамуы; мегаполистер мен қалалану деңгейінің өсуі; Дүние жүзі бойынша ағылшын тілінің таралуы. Сондай-ақ, жаһандық интеграцияның саяси мәселелеріне мыналар жатады: халықаралық сауда-саттыққа шектеулер мен салықтар, халықаралық іскерлік белсенділік, халық арасындағы әскери қатынастар, халықтың бірлестіктері, халық құқықтары, халық мемлекеттерінің әлеуметтік және экономикалық өзара әрекеттесуі, ұлттық тәуелділік пен өркендеу.

Ергежейлі мемлекеттердің экономикасы әртүрлі салаларға бағынатын, олардың ішінде: - туризм; - ауыл шаруашылығы; - банк қызметі; - өнеркәсіп.

Қазақстандағы зауыт салуға әсер еткен факторлар: - Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігінің жобалары. - Қара металлургия саласындағы жобалар.

XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда салық салу жүйесі келесі түрде өзгерді: Салықтар мен міндеткерліктердің күрт көбейтілуі. «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» ереже. Қазақстанның салық жүйесінің дамуына орыс-украин шаруаларының қоныстануы әсер етті.

Қазақстан Республикасының «Тұрғын үй қатынастары туралы» Заңына сәйкес, мемлекет келесі қолдау шараларын ұсынады: жалға берілетін тұрғын үй беру; тұрғындарының тұрған үйді жалға алу төлемдерін субсидиялау; жеңілдетілген ипотекалық тұрғын несиелерін беру; сертификаттар беру.

Орталық Азия аймағында саяси процестер: - Орталық Азия елдері Одағын құру. - «Орталық Евразия» ұйымын құру — ТМД, ШЫҰ, АӨСШК, ЕАЭО, ТМҰ және басқа да табысты әрі ықпалды ұйымдардың құрылтайшысы ретінде бейбітшілікті жақтайтын мемлекеттер. Экономикалық процестердің ішінде: - өнеркәсіп, энергетика, ауыл шаруашылығы, көлік және цифрландыру салаларында бірлескен кәсіпорындар құру; - Орталық Азия мемлекеттерінің өнеркәсіптік кооперациясын дамыту жөніндегі іс-қымыл жоспарының биыл бекітілуі;

Қазақстандағы мыс қорыту зауыттарының негізгі өнімдері: - Мыс; - Алтын; - Күміс. Қазақстанның алғашқы мысы 1928 жылы Қарсақбай металлургиялық зауытында қорытылды.