Зар заман кезеңіндегі әлеуметтік-экономикалық жағдайды сипаттау үшін келесі ақпаратты пайдалануға болады:
XIX ғасырдың басындағы қазақ халықтың ауыр жағдайы . Халықтың тұрмысының нашарлауы, байлар мен кедейлер арасындағы алшақтық, салт-дәстүрлердің жоғалуы және мәдениетсіздік туралы айтылған шығар Шортанбай Қанайұлының толғауында ;
XX ғасыр басында Қазақстандағы аграрлық реформа . 1906 жылы Ресейдің премьер-министрі П. Столыпин елде аграрлық реформаны жүргізуді қолға алды ;
1929 жылы екімдегі экономикалық дағдарыс . Бұл жағдайға соңғыда «Ұлы депрессия» деп аталатын, оны совет өкілдері жаңа экономикалық саясатқа бағытталуға әсер еткен ;
Қазақстанның экономикасының экстенсивтік негізінде 70-жылдары және 80-жылларда дами бастады . Экономикалық ынталандыруға мән берілмесе, жаңа технологиялық үрдістерді елемейтін, бұрынғы сарынмен дами болды ;
Егемендіктің алғашқы жылдарында елде әлеуметтiк теңсіздiк, экономикалық мәселелер мен мәдени дағдарыстар көбеюде .